Column: ‘Vrede’ door Ds. Willemien Lammers

Kerst is het feest van de vrede, zeggen ze. En zo heet de tweede adventskaars, die komende zondag gaat branden: de kaars van de vrede. Het lastige is: het gaat niet alleen over oorlog en vrede in verre landen. Het gaat om vrede dichtbij, vrede in je hart.

Veel mensen maken het mee: een conflict met iemand die hen dierbaar is. En dan is vrede moeilijk. Als iemand je verdriet doet of tekort doet, dan wil je dat dat gecorrigeerd wordt. Bestraft. Je komt voor jezelf op. En je droomt ervan, dat de ander bakzeil zal halen. En dan zal alles weer goed zijn. Maar dat is natuurlijk meestal niet wat er gebeurt. De andere partij voelt zich aangevallen en verweert zich. Het wordt ontkent, of: het was anders, of: het was eigenlijk jouw eigen schuld, of: maar wat jij gedaan hebt, dat was pas erg. En zo escaleert de ruzie. En hoe meer alle partijen proberen hun gelijk te halen, hoe erger het wordt. In het geloof zeggen we dan: de enige manier om uit deze cirkel te komen, is om te vergeven. Vergeving is de weg naar de vrede. Maar dat is een steile en stenige weg om te gaan.

“Hij heeft wel excuus gemaakt, maar dat was omdat het moest. Niet omdat hij er echt spijt van had.” “Ze zeggen dan, vergeven en vergeten, maar ik kan maar niet vergeten wat er gebeurd is.” “Maar ik heb toch gezegd dat het me spijt? Moet hij er dan elke keer weer terugkomen op wat er gebeurd is?” En dat is de andere kant van de medaille. Hoe lang blijf je iemand iets nadragen? Het grootste misverstand is dat mensen denken: als er excuses gemaakt zijn, dan is de kous
daarmee af. Dan moet het klaar zijn. Maar zo is het niet. Excuses maken is niet het einde van het verhaal. Het is het begin van een nieuw verhaal. Het is niet de laatste stap, maar de eerste stap op weg naar vrede.

Na de excuses moeten beide partijen aan het werk. Degene die excuus gemaakt heeft, moet laten zien dat het geen lege woorden waren. Dat hij of zij het voortaan anders wil doen. En dat hij of zij begrip heeft voor de ander. En degene die de excuses aanvaard heeft, moet ook aan het werk. Die moet leren weer vertrouwen te hebben in de ander, en hem of haar nieuwe kansen geven. En op zijn of haar tong bijten, en niet steeds terugkomen op wat er geweest is. En vaak genoeg
moeten beide partijen excuus maken en opnieuw met elkaar leren omgaan. En wanneer je jezelf iets verwijt, en jezelf iets moet vergeven, dan is het soms nóg lastiger.

Echte vrede vraagt om loslaten. Dat is niet meteen klaar. Dat moet je steeds weer opnieuw doen. Echte vrede is een keus. Daar moet je je toe zetten. Steeds opnieuw. Hoe meer ik er over nadenk: die ene kaars in de week na de tweede advent is niet genoeg. Een kaars van de vrede. Die moet je eigenlijk elke dag even aansteken.

Willemien Lammers.